Alexandre de Rhodes là một người Pháp, điều này đã được xác nhận trong cuốn sách Việt Nam Văn học sử yếu của Dương Quảng Hàm (lần thứ 10, năm 1968) và trong bản dịch cùng nhận xét của Phạm Quỳnh về quyển Histore moderne du pays d’Annam (1592 – 1820) của Charles B. Maybon.
Bạn đang xem: Bảo tàng Lịch sử Quốc gia
Những từ điển có uy tín như Larousse (Pháp) hoặc Bách khoa thư Britannica (Anh) cũng xác nhận điều này. Trong mục từ Alexandre de Rhodes, Larousse cho biết ông là một nhà truyền giáo Dòng Tên người Pháp (Missionnaire Jésuite Français), trong khi Britannica gọi ông là một nhà truyền giáo người Pháp (French missionary)…
Với các tài liệu như vậy, có vẻ như rõ ràng Alexandre de Rhodes là người Pháp. Tuy nhiên, thông qua nghiên cứu nhiều tài liệu, chúng tôi đã phát hiện ra rằng Alexandre de Rhodes không phải là người Pháp, mặc dù thời kỳ thực dân Pháp đã tuyên bố điều này để tăng sự uy tín của Pháp.
Alexandre de Rhodes có phải là người gốc Do Thái?
Xem thêm : Tại sao ảo thuật gia “thần bài” Shin Lim luôn im lặng khi biểu diễn?
Alexandre de Rhodes sinh ngày 15.3.1591 tại Avignon thuộc Lãnh địa Giáo hoàng (nay ở miền nam nước Pháp), ông là một người của Tòa thánh Roma và có nguồn gốc Do Thái. Nếu ông là người Pháp, vậy tại sao quyển Từ điển Annam – Bồ – Latin của ông được biên soạn tại Áo Môn (Macau ngày nay) và Đàng Trong lại không chứa bất kỳ dấu hiệu rõ ràng của tiếng Pháp, thay vào đó ông lại sử dụng tiếng Bồ Đào Nha và Latin.
Bản đồ Đàng Ngoài và Đàng Trong theo Alexandre de Rhodes
Trên trang cá nhân Facebook, nhà nghiên cứu Trang Thư Cổ đã đăng hình ảnh các tài liệu tiếng Pháp và ông viết: “Gia đình cha Alexandre de Rhodes là Do Thái gốc Aragon từ miền Bắc Tây Ban Nha. Năm 1492, cộng đồng Do Thái marrane, những người theo đạo Do Thái bị bắt ép đổi đạo và bị trục xuất khỏi đất nước. Đây là lý do tại sao gia đình de Rhodes di cư đến Avignon. Do Thái marrane là cộng đồng những người Do Thái bị ép buộc cải đạo nhưng vẫn bị trục xuất” (Henri Chappoulie Rome et les missions d’Indochine – Rome và những sự truyền giáo Đông Dương, tập 1 trang 5). Đây là lý do tại sao Wikipedia tiếng Anh không nhấn mạnh Alexandre de Rhodes là người Pháp, mà chỉ ghi nhận ông là “nhà truyền giáo Dòng Tên người Avignon” (“Avignonese Jesuit missionary”).
Alexandre de Rhodes không phải là người đầu tiên và duy nhất tạo ra chữ Quốc ngữ. Công việc này đã có sự đóng góp của nhiều người, trong đó, đáng chú ý là công trình của hai linh mục Bồ Đào Nha: Gaspar d’Amaral với cuốn từ điển Anh-Việt-Latinh (Diccionario anamita-portugues-latin) và Antonio Barbosa với cuốn từ điển Bồ Đào Nha-Việt (Diccionario Portugues-Anamita). Đây là hai tài liệu quan trọng đã ra đời trước đó, giúp Alexandre de Rhodes biên soạn từ điển Anh-Việt-Latinh. Ngoài ra, trong giai đoạn tiếng Việt phôi thai, còn có đóng góp của các nhà truyền giáo Dòng Tên khác đến từ châu Âu.
Xem thêm : Pony Makeup: 7 điều thú vị về Beauty Blogger nổi tiếng xứ Hàn | kem sâm vàng thật và giả
Đường Alexandre de Rhodes ở TP.HCM
Nhưng chữ Quốc ngữ hình thành từ loại chữ nào? Trong cuốn sách L’origine Des Particularités de L’alphabet Vietnamien (1949), André-Georges Haudricourt cho rằng chữ Quốc ngữ được hình thành từ các ký tự Latin, dựa trên bảng chữ cái của nhóm ngôn ngữ Roman; trong khi đó, trong cuốn sách Portuguese pioneers of Vietnamese linguistics prior to 1650 (Orchid Press – 2002), Roland Jacques nhấn mạnh sự quan trọng của bảng chữ cái Bồ Đào Nha trong quá trình tạo ra chữ Quốc ngữ. Tất nhiên, chúng ta cũng không thể bỏ qua vai trò của các dấu phụ chủ yếu được mượn từ bảng chữ cái Hy Lạp trong chữ Quốc ngữ.
Từ thế kỷ 17 đến nay, tiếng Việt đã chứng tỏ sự biến đổi đáng kể. Trong giai đoạn đầu, tiếng Việt được ghi lại bằng những từ khó nhận biết ngày nay nếu không có chú giải: Chiam (chăng), Chiuua (Chúa), dà (đã), đau (đạo), đoij (đói), gnoo (nhỏ), sayc kim (sách kinh), ungue (ông nghè), unsai (ông sãi)… Dần dần, tiếng Việt trở nên dễ hiểu hơn: Đạy (đại), jà (già), jường (giường), hién (hiến)…
Cuối cùng, tiếng Việt đã trải qua một hành trình dài để trở thành ngôn ngữ như chúng ta biết ngày hôm nay. Bước từng bước, tiếng Việt ngày càng trở nên phong phú về hình ảnh, cao cấp về mức biểu đạt và đủ sức diễn tả mọi khía cạnh trong tư duy và tình cảm của người Việt.
Xung quanh nhân vật nổi tiếng như Alexandre de Rhodes, chúng tôi hy vọng có thêm những phát hiện mới từ độc giả và các nhà nghiên cứu khác để có cái nhìn đầy đủ về cuộc sống và sự nghiệp của ông.
Nguồn: https://stamboom-boden.com
Danh mục: Là Ai
