Jane Austen và bà hoàng của dòng tiểu thuyết lãng mạn 

Trong thế kỷ 21, Jane Austen vẫn được khen ngợi vô cùng bởi những thành tựu văn học mà bà để lại. Tuy nhiên, danh tiếng của bà chỉ được công nhận sau khi bà qua đời.

Một cái nhìn tổng quan về nhà văn Jane Austen

Jane Austen luôn coi viết văn là một công việc thất bại trong suốt cuộc đời. Nhưng cho đến nay, bà vẫn được xem là một biểu tượng của văn học lãng mạn nước Anh.

Với lối viết độc đáo và kỹ năng kể chuyện tài tình, những tác phẩm của Jane Austen luôn gây bất ngờ cho người đọc. Có những tình huống căng thẳng, kịch tính, tạo hứng thú lớn cho độc giả.

Vì vậy, Jane Austen đã khẳng định tên tuổi của mình trong từng tác phẩm cụ thể và trong văn đàn nước Anh nói chung.

Image of author Jane Austen
Tác giả Jane Austen

Jane Austen sinh năm 1775, tại một ngôi làng nằm ở phía Bắc hạt Hampshire, Anh Quốc. Bà là con thứ bảy trong một gia đình đông đúc. Cha của bà là mục sư George Austen, một nhà học giả có tiếng trong khu vực.

Cha của Jane đã đảm bảo bà có một môi trường học thuật từ khi còn nhỏ. Với tư cách là một học giả, ông George luôn khuyến khích con cái mình thích học, sự độc lập trong tư duy. Kiến thức của Jane chủ yếu đến từ cha mình, thay vì từ trường học.

Vào thời đại hai thế kỷ trước, khi phụ nữ chỉ được học để tìm được chồng phù hợp, ông George đã có cái nhìn tiên phong rằng học vấn cũng quan trọng đối với phụ nữ như đối với nam giới.

Suốt tuổi thơ, Jane Austen đã được đọc rất nhiều sách. Điều này, kết hợp với tình yêu và ân tình từ gia đình và bạn bè, đã tạo nên bối cảnh thường xuất hiện trong các tác phẩm của bà.

Image of Jane Austen's family home
Nhà của Jane Austen và gia đình

Điều này đã tạo ra một nền móng lý tưởng cho sự phát triển tài năng văn chương của Jane.

Jane Austen đã bắt đầu viết từ rất sớm. Điều này không khó hiểu khi gia đình bà thường trình diễn kịch và Jane có nhiều cơ hội trải nghiệm các tác phẩm của mình. Bà thường mượn sách từ thư viện địa phương để tạo cốt truyện cho các tác phẩm của mình.

“Tôi là người hạnh phúc nhất trên thế giới. Có lẽ ai đó đã từng nói điều này trước đây, nhưng không bằng sự công bằng như tôi. Tôi hạnh phúc hơn cả Jane, bởi cô ấy lúc nào cũng mỉm cười, còn tôi thì cười to.” – Jane Austen

Người ta thấy đặc điểm độc đáo, sắc nét trong chất văn của Jane Austen.

Khi trưởng thành, Jane cùng với chị gái thân thiết Cassandra được gửi vào học ở trường đại học Stanford. Cassandra đam mê hội họa, trong khi Jane đam mê thơ.

Image of the portrait of Jane Austen by Cassandra
Bức chân dung của Jane Austen vẽ bởi Cassandra

Dù Cassandra và Jane đã cùng học xa nhau, tình cảm chị em của họ vẫn lớn dần. Jane trở thành người mẫu cho nhiều bức họa của Cassandra, và mối quan hệ này cũng trở thành nguồn cảm hứng cho cuốn sách Kiêu hãnh và Định kiến nổi tiếng thế giới.

Phong cách văn độc đáo của Jane

Khi nhắc đến Jane Austen, người ta không thể không nghĩ đến cách viết hài hước kết hợp với châm biếm sâu sắc về những thói quen xấu trong xã hội thời đó. Điều này tô đậm giá trị đạo đức của con người và mang lại tiếng cười cho người đọc.

Phong cách này có sự tương đồng rõ ràng với thể loại châm biếm trong văn học Việt Nam vào đầu thế kỷ trước, với tác phẩm đáng kể từ nhà văn, nhà báo tài năng Vũ Trọng Phụng.

Phong cách viết này làm nổi bật tác phẩm của Jane Austen và khá khác biệt so với thể loại văn chương lãng mạn phổ biến tại thời điểm đó.

Nhân vật nữ trong các tác phẩm của Jane Austen phần lớn mang đặc điểm đặc biệt. Họ vượt qua những giới hạn và định kiến trong những năm cuối thế kỷ 18 đầu thế kỷ 19, khi các tác phẩm văn hóa ví von hình ảnh phụ nữ như người dịu dàng, nhu mì.

Tuy nhiên, trong quan điểm của Jane Austen, nhân vật phụ nữ trong các trang sách trông chưa thực sự sống thực với chính bản thân mình.

Với sự quan sát tỉ mỉ và tư duy văn học tinh tế, Jane đã xây dựng nhân vật nữ mạnh mẽ, tự tin và gan dạ, và họ dám đấu tranh cho ước mơ của mình.

“Trí tưởng tượng của phụ nữ rất nhanh chóng, từ sự ngưỡng mộ đến tình yêu, từ tình yêu đến hôn nhân chỉ trong một khoảnh khắc.”– Jane Austen

Bởi vậy, các tác phẩm của Jane Austen vẫn liên quan mật thiết đến thời đại hiện nay. Đây cũng là lí do tại sao văn học táo bạo của bà không được nhận được nhiều sự đánh giá trong đời sống.

Điểm đặc biệt trong tiểu thuyết của Jane Austen không chỉ nằm ở khả năng xây dựng nhân vật. Bà cũng tài tình trong việc xây dựng không gian hài hước của xã hội tầng lớp trung lưu Anh Quốc, và tập trung vào tính cách và mâu thuẫn giữa phụ nữ và nền xã hội sống của họ.

Các tác phẩm của Jane Austen rất gần gũi với thực tế. Khi đọc, chúng ta dễ dàng nhìn thấy những nhân vật thường ngày, họ đối mặt với sự lựa chọn giữa danh vọng, tiền tài, vật chất và tình yêu, những yếu tố bị ảnh hưởng bởi đẳng cấp và xã hội.

Bìa sách 'Kiêu hãnh và Định kiến' Nhờ đó, người đọc có thể hình dung được tầm quan trọng của tình yêu gia đình và những kinh nghiệm sống để tạo nên nhân vật hoàn chỉnh.

Những tác phẩm nổi tiếng của Jane Austen

Khi nói đến Jane Austen, người ta thường nghĩ ngay đến cuốn tiểu thuyết được ưa thích nhất của bà, Kiêu hãnh và Định kiến. Nhưng rất ít người biết rằng, các tác phẩm khác cũng đóng góp vào danh tiếng của bà, ví dụ như Lý trí và Tình cảm, Emma.

Bìa sách 'Lý trí và Tình cảm'
Bìa sách “Lý trí và Tình cảm”

Các tác phẩm này đặc điểm chung ở chỗ đều tạo hình nhân vật nữ mạnh mẽ, quyết đoán, và có ý kiến riêng trong tình yêu. Cùng với đó là những quý tộc lịch thiệp chiếm trọn trái tim phụ nữ.

Harman, tác giả cuốn sách Janes Fame, đã có những lời khen ngợi cho sự sáng tạo trong cốt truyện của Jane Austen.

“Cô gặp cậu, cô mất cậu, cô tìm lại cậu trong một biệt thự tươi đẹp. Công thức về ba hoặc bốn gia đình trong một ngôi làng nhỏ hầu như chỉ xoay quanh chuyện hôn nhân và tiền bạc, nhưng nó hấp dẫn hàng triệu người. Với những yếu tố đó, Austen đã tạo nên một cuốn tiểu thuyết lãng mạn ăn khách.” – Harman

Điều này cũng đã dẫn đến việc chuyển thể cuốn sách Kiêu hãnh và Định kiến thành bộ phim cùng tên. Phim đã giành giải tại lễ trao giải Điện ảnh của Viện Hàn lâm Anh quốc cho đạo diễn và biên kịch xuất sắc nhất.

Chung một khao khát đạt được tình yêu hạnh phúc

Khi đọc các tác phẩm của Jane Austen, ta luôn thấy một cái kết hoàn mỹ. Các nhân vật vượt qua sóng gió để tìm về với nhau. Điều này cũng là khát vọng của Jane Austen, ngay cả khi cuộc đời bà chưa bao giờ gặp được tình yêu đích thực.

Phần lớn nhân vật nam trong tác phẩm của bà dựa trên tình yêu đầu tiên, và cũng là duy nhất của bà, Thomas Langlois Lefroy, còn được gọi là Tom Lefroy.

Chân dung của Tom Lefroy
Chân dung của Tom Lefroy

“Không gì thúc đẩy lòng người như sự dịu dàng của trái tim.” – Jane Austen

Khác với trang sách của bà, trong đời thực Jane Austen đã cố gắng đấu tranh cho tình yêu của mình, nhưng bà và Tom Lefroy không bao giờ được đến với nhau. Điều này để lại một nỗi đau dai dẳng cho bà cho đến khi bà qua đời.

Vì vậy, hầu hết các cuốn sách của Jane Austen đều là một liều thuốc tinh thần để giúp bà vượt qua nỗi đau hiện tại.

Cuộc sống của bà cũng đã truyền cảm hứng cho đạo diễn Jullian Jarrold, người tái hiện cuộc đời của bà trên màn ảnh với bộ phim “Chuyện tình của Jane” do hai diễn viên tài năng Anne Hathaway và James McAvoy tham gia.

Hình ảnh trong phim Chuyện tình của Jane
Hình ảnh trong phim Chuyện tình của Jane

Với ngân sách sản xuất chỉ 16,5 triệu USD, bộ phim đã thu về gần 40 triệu USD và nhận được nhiều lời khen từ giới phê bình.

Jane Austen qua đời ở tuổi 41, trong vòng tay của người chị gái thân thiết Cassandra. Bà mất do hội chứng Addison. Sau khi Jane qua đời, hai tác phẩm của bà đã được xuất bản: Northanger AbbeyThuyết phục.

Trong suốt cuộc đời, bà viết khoảng ba ngàn bức thư, nhưng sau cái chết của em gái, Cassandra đã tiêu hủy hầu hết chúng, chỉ còn lại 161 bức. Mục đích của việc này là để bảo vệ quan điểm cá nhân của Jane Austen về cuộc sống, bao gồm cả hàng xóm và người thân trong gia đình.

Nhà thờ lớn Winchester nơi Jane Austen nghỉ ngơi
Nhà thờ Winchester nơi Jane Austen nghỉ ngơi

Đến ngày nay, vẫn có nhiều tranh cãi về cái chết của Jane Austen. Nhưng tài năng và sự lý tưởng mà Jane để lại vẫn tồn tại với thời gian và hy vọng về một tình yêu chân chính, mà bà mong muốn suốt cuộc đời.

Đông Nghi

Related Posts