Lễ hội Miếu Ông Bốn là một sự kiện được tổ chức hàng năm vào mùa xuân (ngày 2 tháng Giêng âm lịch) và mùa thu (ngày 4 tháng 7 âm lịch). Lễ hội này mang ý nghĩa tri ân và biết ơn thánh nhân, gợi nhớ về nguồn gốc và quan trọng của các khu định cư, cầu mong sự bảo trợ của tiền nhân cho nghề nghiệp.

binh duong image

Lễ hội Miếu Ông Bốn liên quan chặt chẽ đến những người làm nghề chế tác gốm sứ, điều này thể hiện sự quan trọng của các khu định cư đối với họ. Họ xây dựng chùa và thờ vị thần Ông Bốn, đại diện cho thần đất (Ông Bổn) nói chung, và các vị thánh nhân bảo vệ nghề nghiệp của họ.

Đối với người Hoa, Ông Bốn có nghĩa là “ông tổ”, “Bổn” có nghĩa là gốc. Ông Bốn chỉ là một biểu tượng và không phải là một nhân vật cụ thể. Đa số người Hoa tin rằng “Ông Bốn” là “Phước Đức Chánh Thần”. Tuy nhiên, mỗi vùng địa phương của người Hoa có quan niệm và tín ngưỡng riêng về Ông Bốn. Ví dụ, người Hoa gốc Phúc Kiến tại Chợ Lớn tin rằng Châu Đạt Quan, một quan đời Nguyên, là Ông Bốn. Người Hoa gốc Triều Châu, Hải Nam ở miền Tây Nam Bộ tin rằng Tam Bảo Thái Giám Trịnh Hòa, một người đời Minh, là Ông Bốn. Người Triều Châu ở Hội An tin rằng Phục Ba Tướng quân Mã Viện là Ông Bốn. Người Quảng Đông tại Chợ Lớn cho rằng Thần Thổ Địa là Ông Bốn của họ… Nhưng người Hoa gốc Phúc Kiến ở Bình Dương tin rằng Ông Bốn của họ là Huyền Thiên Thượng Đế và người Hoa gốc Triều Châu (họ Lý) tin rằng Ông Bốn của họ là Ông tổ họ Lý.

Huyền Thiên Thượng Đế là một vị thần mà Thượng Đế phân thân, còn gọi là Chơn Võ (Chân Vũ). Trấn Vũ là vị thần thuộc núi Võ Đang. Ngoài Huyền Thiên Thượng Đế, người Hoa còn thờ: Quan Âm Bồ Tát (người Phúc Kiến tôn thờ nhiều thần), Na Tra Thái Tử, Nam Triều Đại Đế.

Họ Vương tôn thờ các vị thần này, trong khi đó, họ Lý ở Bình Dương tôn thờ Ông Bốn là thủy tổ của họ Lực, Chu, Quách, Tiêu, Triệu, Lý và Châu. Điều này cũng là biểu tượng của họ. Họ còn thờ Phước Đức Chánh thần, được gọi là Ông Địa, là thần đất đai địa phương. Có các cung điện thờ Ông Bốn của gia đình Vương ở Bình Dương, ví dụ như Phước Võ điện ở phường Chánh Nghĩa, Thủ Dầu Một (được xây dựng vào năm 1885); Ngọc Hư Cung ở thị trấn Lái Thiêu (xây dựng khoảng năm 1971); Phước Thọ Đường ở xã Hưng Định, Thuận An; Phước Nghĩa Đường ở Tân Phước Khánh, Tân Uyên.

Họ Lý có một miếu thờ Ông Bốn là Phước An Miếu ở Chánh Nghĩa, Thủ Dầu Một (xây dựng vào năm 1980). Miếu này do họ Lý xây dựng, ngoài việc thờ vị thần của bảy họ như đã nêu, còn thờ họ Lý, do đó còn được gọi là Lý Thị Gia Miễu.

Tương tự như các đền miếu khác của người Việt, đền và miếu thờ Ông Bốn cũng thờ các vị thần khác như Trương Thiên Sư (Trương Đạo Lăng – thời nhà Hán), Bao Công (thời nhà Tống), Cảnh Chủ Tôn Vương, Linh Từ Tôn Vương, Cửu Thiên Huyền Nữ…

Theo truyền thống tín ngưỡng người Hoa, các vị thần Huyền Thiên Thượng Đế, Quan Âm Bồ Tát, Na Tra Thái Tử và Nam Triều Đại Đế không được thờ ở cố định một địa phương mà được đưa về thờ lễ vuông với nhau ở các đền và miếu tại Thủ Dầu Một, Búng, Lái Thiêu, Tân Phước Khánh và diễu hành trong một năm và lễ hội diễn ra vào ngày 25 tháng 2. Vì vậy, mỗi bốn năm mới có một lễ hội.

Lễ hội các đền và miếu thờ Ông Bốn ở Bình Dương có nội dung chính là cúng thờ nghề gốm và tập trung chủ yếu các người Hoa địa phương và từ nhiều nơi khác. Lễ hội này cũng mang tính tín ngưỡng, bảo vệ sự sống và công việc của cộng đồng người Hoa tại Bình Dương.

binh duong image

Chương trình lễ hội bao gồm các nghi thức cúng tế theo Đạo giáo được thực hiện bởi các thầy pháp chuyên nghiệp. Sau đó là lễ diễu hành các vị thần, kéo dài suốt đêm với hàng chục cây số quanh khu vực cư dân, tạo nên không khí sôi động, náo nhiệt và tráng lệ. Trong lễ hội, còn có biểu diễn Hát Hồ Quảng, múa cồng chiêng, múa lân sư rồng và đặc biệt là múa hẩu, thu hút sự quan tâm của đông đảo người xem.

Có thể nói rằng, lễ hội Miếu Ông Bốn ở Bình Dương không chỉ là một lễ hội đại diện cho một dòng họ, một nghề nghiệp, mà còn thu hút sự tham gia của cả cộng đồng người Hoa và người Việt, trở thành một sự kiện quan trọng trong năm và trong cuộc sống tâm linh của người Hoa ở Bình Dương nói chung và người Việt nói riêng./.

Sưu tầm

Related Posts