Ông Công ông Táo là ai và những điều ít biết về tục cúng ông Công, ông Táo

Mỗi năm, sau ngày rằm tháng Chạp, các gia đình bắt đầu chuẩn bị cho lễ cúng ông Công và ông Táo, diễn ra một tuần sau đó. Ngoài việc mua vàng mã và quần áo cho Táo quân, các bà nội trợ còn lên thực đơn cho bữa cơm, tìm chỗ mua cá chép… Nhiều người biết về việc chuẩn bị này nhưng ít ai hiểu rõ về nguồn gốc và ý nghĩa của hai vị thần này.

Ông Công và ông Táo là ai?

Thần Táo quân trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam có nguồn gốc từ các vị thần Thổ công, Thổ địa và Thổ kỳ trong tôn giáo Trung Quốc. Nhưng ở Việt Nam, ba vị thần này đã được biến đổi thành “2 ông 1 bà” – vị thần Đất, vị thần Nhà, và vị thần Bếp núc. Người dân thường gọi chung là Táo quân hoặc ông Táo.

Bạn đang xem: Ông Công ông Táo là ai và những điều ít biết về tục cúng ông Công, ông Táo

Về câu chuyện về Táo quân, có nhiều truyền thuyết được dân gian truyền lại. Trong số đó, truyện ông đầu rau hay truyện về vua Bếp là những câu chuyện phổ biến nhất.

Ngày xửa ngày xưa, có một cặp vợ chồng nghèo khổ. Sau khi trải qua một năm mất mùa, người chồng phải đi làm xa và nhiều năm không trở về. Người vợ để mang tang mồ chồng, sau đó, lại có duyên với một người đã giúp đỡ cô.

Xem thêm : Shark Linh là ai? Tiểu sử và sự nghiệp Shark Thái Vân Linh

Một ngày kia, khi người chồng mới đi vắng, người chồng cũ bất ngờ trở về. Lúc đó, người vợ chỉ biết ôm chồng cũ khóc than và cho anh ăn cơm rượu. Lo sợ bị lộ ra, người vợ bảo chồng cũ trốn tạm trong đống rơm. Người chồng mới về nhà, vào bếp lấy tro để làm phân bón nhưng không thấy, nên đã châm đốt đống rơm, không cố ý giết chết người chồng cũ.

Khi thấy chồng cũ chết oan uổng trong đống rơm, người vợ thấy thương và nhảy vào lửa cùng chết. Người chồng mới sau đó cũng nhảy vào lửa vì biết thương vợ, dù anh không hiểu rõ về sự việc.

Cả ba người này đã được Trời phong làm vua Bếp (Táo quân) để có thể ở bên nhau mãi mãi và để ngọn lửa luôn làm nóng tình yêu. Trong bộ ba này, người chồng mới trở thành Thổ Công và trông nom công việc trong bếp, người chồng cũ trở thành Thổ Địa và trông nom việc trong nhà, và người vợ trở thành Thổ Kỳ và quản lý việc chợ búa.

Không chỉ quyết định sự may mắn, rủi ro và tai họa của gia chủ, Táo quân còn ngăn chặn sự xâm phạm của ma quỷ vào nhà, giữ bình yên cho mọi người trong nhà. Hằng năm, vào ngày 23 tháng Chạp, Táo quân lên chầu trời báo cáo tất cả những việc làm tốt và xấu của con người trong năm để Thiên đình xét đoán công tội và phần thưởng hoặc phạt.

Với mong muốn nhận được nhiều may mắn từ thần Bếp, người Việt thường tổ chức lễ tiễn đưa Táo quân một cách trang trọng.

Ý nghĩa của phong tục cúng ông Công và ông Táo

Thần Táo quân là người quyết định sự may mắn, rủi ro và tai họa của gia chủ. Ngoài ra, ông cũng ngăn chặn sự xâm phạm của ma quỷ và giữ bình yên cho gia đình. Do đó, lễ cúng ông Công và ông Táo mang ý nghĩa mong muốn sự ấm no và đầy đủ, sau đó mới đến ý nghĩa thờ thần Bếp, người quản lý công việc bếp núc. Khi Táo quân trở về trời, ông sẽ báo cáo với Ngọc hoàng về các công việc và cách cư xử của mỗi gia đình trên trần gian.

Cá chép được xem là phương tiện để Táo quân cưỡi lên trời. Vì vậy, vào ngày này, sau khi hoàn tất lễ cúng, các gia đình thường thả con cá chép vào sông hoặc ao. Hành động này mang ý nghĩa “cá vượt cửa rào” hoặc “cá chép trở thành rồng”. Con cá chép biểu trưng cho sự thăng tiến, tinh thần vượt khó, kiên nhẫn và sự kiên trì để đạt được thành công.

Nghi lễ cúng ông Công và ông Táo

Trong phong tục cúng ông Công và ông Táo, lễ vật bao gồm: ba chiếc mũ ông Công (hai chiếc cho đàn ông và một chiếc cho đàn bà), hương và đèn nến, lọ hoa tươi, đĩa ngũ quả tươi.

Tùy thuộc vào từng gia đình, ngoài các lễ vật chính trên, người ta có thể chuẩn bị mâm cỗ mặn (bao gồm xôi gà, chân giò luộc, các món nấu từ nấm, măng…) hoặc lễ chay (bao gồm trầu cau, hoa, quả, giấy vàng, giấy bạc…) để tiễn Táo quân.

Quy trình cúng ông Công và ông Táo: Đồ cúng phải được đặt trong bếp và khi cúng, phải bật lửa cho bếp cháy rực, mâm cỗ trang trọng và mọi người trong nhà phải luôn no ấm suốt cả năm. Có người đặt một mâm cúng trong bếp và một mâm khác trên bàn thờ.

Những đồ vàng như mũ, áo, hiếu và một số tiền vàng giấy được đốt sau lễ cúng ông Công và ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp.

Nguồn: https://stamboom-boden.com
Danh mục: Là Ai