Tổ nghề sân khấu là ai?

Người làm nghề sân khấu là những người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, các nghệ sĩ thể hiện sự tưởng nhớ và tôn kính đối với những người đi trước trong ngành.

Chuyện kể về ngày giỗ Tổ sân khấu

Mặc dù ngày giỗ Tổ, ngày tri ân và tưởng nhớ được tổ chức long trọng bởi các nghệ sĩ sân khấu từ Nam và Bắc, khi được hỏi về người làm nghề sân khấu là ai, hầu hết đều không thể trả lời rõ ràng.

Theo nhà biên kịch Chu Thơm, có nhiều truyền thuyết về ngày giỗ Tổ trong lĩnh vực sân khấu của Việt Nam. Một trong những truyền thuyết phổ biến nhất là về vị vua hiếm muộn, sau khi có con thì sinh được hai hoàng tử nổi tiếng với sức đẹp sau thời gian dài cầu xin nguyện vọng từ trời Phật.

Hai hoàng tử này đam mê ca hát, không quan tâm đến việc làm trong triều chính. Họ qua đời vào ngày 12/8 âm lịch khi đang trốn ra ngoài để thưởng thức một buổi biểu diễn. Họ đã ở lại sân khấu, cho phép các người theo nghiệp hát múa được ra đèn. Ngày mà họ qua đời trở thành ngày giỗ Tổ trong ngành nghề sân khấu.

Tổ nghề sân khấu là ai? - 1

NSƯT Xuân Bắc trong ngày giỗ Tổ sân khấu tại Hà Nội. (Ảnh: VOV)

Theo biên kịch Chu Thơm, các truyền thuyết về ngày giỗ Tổ sân khấu khác nhau và chỉ mang tính chất ước lệ. Rất khó để xác định nguồn gốc cụ thể của ngày giỗ này.

Vào năm 2011, Thủ tướng đã ký quyết định số 13/QĐ-TTg chọn ngày 12/8 âm lịch là ngày Sân khấu Việt Nam. Từ đó cho đến nay, ngày giỗ Tổ sân khấu được tổ chức trọng thể trên toàn quốc. Không chỉ nghệ sĩ sân khấu mà người hoạt động trong các lĩnh vực biểu diễn khác như điện ảnh, âm nhạc, MC cũng rất háo hức tham gia vào các hoạt động trong ngày giỗ Tổ.

Tổ nghề sân khấu là ai? - 2

Nghệ sĩ Hoài Linh tổ chức ngày giỗ Tổ sân khấu.

Lễ giỗ Tổ thường được tổ chức tại các nhà hát, sân khấu, các đền thờ… Đền Tâm Linh Việt, do nghệ sĩ Hoài Linh xây dựng, là một trong những nơi tổ chức lễ giỗ Tổ sân khấu trọng đại nhất, không chỉ có sự hiện diện của rất nhiều nghệ sĩ mà còn thu hút sự tham gia của đông đảo người dân.

Các hoạt động trong ngày giỗ Tổ thường được chia thành hai phần: phần lễ và phần hội. Trong phần lễ, nghệ sĩ gạo cội, có nhiều đóng góp cho sân khấu, thường đảm nhận vai trò chủ tế. Trong phần hội, các nghệ sĩ biểu diễn cùng nhau và tưởng nhớ khán giả.

Do ảnh hưởng của dịch COVID-19 trong năm nay, ngày giỗ Tổ sân khấu được tổ chức đơn giản hơn so với các năm trước. Hầu hết các nhà hát, sân khấu chỉ duy trì phần lễ, trong khi phần hội sẽ bị rút gọn để đảm bảo sức khỏe và an toàn cho mọi người.

Nghệ sĩ Hoài Linh thông báo rằng đền Tâm Linh Việt sẽ không mở cửa vào ngày giỗ Tổ như thường lệ. Thông báo viết: “Dịch bệnh đã được kiểm soát. Tuy nhiên, trong việc phòng bệnh và để đảm bảo an toàn cho bản thân và cộng đồng, tôi thay mặt ban tổ chức lễ hội giỗ Tổ sân khấu và ngày Sân khấu Việt Nam 12/8 âm lịch năm Canh Tý (28/9), đền Tâm Linh Việt sẽ không tổ chức sự kiện và không mở cửa đón khách như thường lệ”.

Nghệ sĩ Vượng Râu cũng tổ chức ngày giỗ Tổ tại Thiên Trường Vọng Phủ. Anh cho biết, do dịch COVID-19, số lượng khách mời phải được hạn chế, tuy nhiên, nghi lễ sẽ được tổ chức cẩn thận hơn.

Trong dịp giỗ Tổ sân khấu năm nay, CLB Sân khấu thử nghiệm thuộc Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam không chỉ tổ chức lễ dâng hương mà còn biểu diễn vở Dưới Ánh Đèn của biên kịch Chu Thơm. NSND Trần Nhượng cho biết, vở diễn này rất phù hợp với ngày giỗ Tổ sân khấu.

Vở diễn Dưới Ánh Đèn nói về cuộc sống của những người nghệ sĩ mang “kiếp con tằm”, vương vấn các sợi tơ từ đầu đến cuối cuộc đời để làm đẹp cho cuộc sống. Đây là tiếng lòng của những con người đứng dưới ánh đèn sân khấu.

Tổ nghề sân khấu là ai? - 3

Hoài Linh thông báo không tổ chức ngày giỗ Tổ sân khấu tại đền thờ Tâm Linh Việt.

Biên kịch Chu Thơm cho rằng việc tổ chức lễ giỗ Tổ sân khấu của các nghệ sĩ là một điều đáng được ủng hộ: “Họ tưởng nhớ các bậc tiền bối, tôn kính ngày giỗ Tổ, dâng lễ thành kính, hi vọng Tổ nghề sẽ bảo trợ. Điều này thể hiện sự trân trọng công việc của họ, mong muốn cống hiến và khẳng định bản thân trong ngành nghề. Điều đó rất đáng quý.”

Bên cạnh đó, ngày giỗ Tổ cũng là dịp để các nghệ sĩ tự nhìn nhận bản thân, đánh giá những gì đã làm trong một năm qua, tiến bộ đến đâu, so sánh với những đồng nghiệp khác, từ đó càng có thêm quyết tâm trong sự nghiệp nghệ thuật.

Tổ nghề sân khấu là ai? - 4

Biên kịch Chu Thơm.

Biên kịch Chu Thơm cũng đánh giá cao việc các nghệ sĩ tự giới hạn quy mô ngày giỗ Tổ trong bối cảnh dịch COVID-19, điều này thể hiện tinh thần trách nhiệm của họ đối với cộng đồng.

“Lễ lớn hay nhỏ không phải là yếu tố duy nhất để thể hiện sự thành kính. Điều quan trọng nhất vẫn là lòng yêu nghề của các nghệ sĩ. Họ luôn hướng về nghề với sự tôn trọng và mong muốn cống hiến, vì vậy chắc chắn sẽ thu hoạch được những thành công” – Biên kịch Chu Thơm nói.

Related Posts