Câu “Phi thương bất phú” đã từ lâu trở thành một châm ngôn đối với những người Việt yêu thích kinh doanh và buôn bán. Đây là một câu nói đã được thử nghiệm và chứng minh từ xa xưa. Vậy “Phi thương bất phú” là gì? Nguồn gốc của nó từ đâu? Liệu câu nói này có chính xác với nguyên bản của cụ Lê Quý Đôn không? Câu nói này có phù hợp với bối cảnh xã hội hiện nay không? Để hiểu sâu hơn về vấn đề này, hãy đọc bài viết dưới đây!
“Phi Thương Bất Phú” là gì?
Nếu dịch theo nghĩa đen, “phi thương” có nghĩa là không kinh doanh, buôn bán. “Bất phú” nghĩa là không giàu có, không có tài lộc. Vậy rút gọn lại, “Phi thương bất phú” là gì? Nôm na, đó có thể hiểu là không kinh doanh, buôn bán thì cuộc sống không thể giàu sang và phú quý. Câu nói này khẳng định vai trò quan trọng của việc làm giàu bằng con đường kinh doanh. Đó cũng được coi là một phương châm sống của con người trên hành trình thực hiện ước mơ làm giàu của mình.
Bạn đang xem: Phi thương bất phú là gì? Tường tận gốc rễ ý nghĩa câu nói của cụ Lê Quý Đôn
Trước đây, cụ Lê Quý Đôn thường nói “Phi thương bất hoạt”, còn “Phi thương bất phú” thì không rõ nguồn gốc.
Có người cho rằng đây là câu nói xuất phát từ dân gian Trung Quốc, được các nhà buôn truyền tải cho nhau và sau đó được biến thành hai câu chính:
Xem thêm : Dự Định trong Tiếng Anh là gì: Định Nghĩa, Ví Dụ Anh Việt
“Quan phi Thương bất phú, Thương phi Quan bất an”
Hai câu trên có nghĩa là nếu làm quan mà không kiếm tiền thì không thể giàu có, còn nếu làm giàu mà không có quan thì sẽ không an toàn. Câu nói này tả và nhấn mạnh thực tế về cuộc sống vào thời điểm đó. “Thương” ở đây có nghĩa là thương nhân, tức là quan muốn làm giàu thì phải hợp tác với thương nhân, và thương nhân muốn kinh doanh ổn định thì phải hợp tác với quan.
“Phi nông bất ổn; Phi công bất phú; Phi thương bất hoạt; Phi trí bất hưng”
Câu nói “Phi nông bất ổn, phi công bất phú, phi thương bất hoạt, phi trí bất hưng” ca ngợi vai trò của bộ tứ trụ trong xây dựng một xã hội thịnh vượng. Đây là quan điểm xuất phát từ thời phong kiến Trung Quốc và đã được cụ Lê Quý Đôn – một bác học cuối triều Lê – tổng kết lại thành phương châm cho sự phát triển của đất nước.
Lý do cho quan điểm này là xã hội phong kiến chưa phát triển, không có nền kinh tế mạnh mẽ. Nhìn chung, các hoạt động cần thiết trong xã hội bao gồm cải thiện tri thức, đạo đức, tạo ra sản phẩm vật chất và phân phối chúng cho người dân.
Xem thêm : Khối lượng tịnh là gì? Phân biệt giữa khối lượng và trọng lượng
Do đó, trong xã hội, sĩ, nông, công, thương – tứ trụ – đều được tập trung. Cụ thể là:
- Sỹ – các nhà tri thức trong xã hội như bác sĩ, giáo viên, quân sư và địa lý;
- Nông – những người làm nông, chăn nuôi, đánh cá, đốn gỗ;
- Công – những người làm các nghề rèn, dệt, mộc, sắt;
- Thương – là lực lượng trao đổi, buôn bán và phân phối hàng hóa.
Tất cả bốn thành phần này được gọi là “tứ dân” và cùng là lực lượng cốt lõi xây dựng một nền tảng vững chắc cho một quốc gia. Câu nói “Phi nông bất ổn, phi công bất phú, phi thương bất hoạt, phi trí bất hưng” do cụ Lê Quý Đôn tổng kết thành kinh nghiệm và phương châm nổi tiếng. Nghĩa là không có nông nghiệp thì xã hội không ổn định, không có công nghiệp thì đất nước không giàu, không có tri thức thì xã hội không phát triển, không có thương mại thì xã hội không hoạt động.
“Phi nông bất phú” hay “Phi thương bất phú”?
Theo quan điểm của cụ Lê Quý Đôn, câu đúng là “Phi công bất phú” chứ không phải là “Phi thương bất phú”. “Phi thương bất phú” chỉ xuất hiện trong thời kỳ bao cấp, khi có một số người làm kinh doanh và buôn bán đã trở nên giàu có, mỗi ngày đều có đủ đồ ăn nên nhiều người đã sai lầm rằng chỉ có buôn bán mới làm giàu.
Tuy nhiên, trong xã hội hiện nay, việc phân tầng và phân cấp xã hội đã thay đổi, nhưng tứ trụ sĩ, nông, công và thương vẫn là nền tảng vững chắc của một quốc gia. Tuy nhiên, một sự thật dễ nhận thấy là trong xã hội hiện đại, các quốc gia giàu mạnh đều có nền giáo dục vững chắc và công nghiệp phát triển. Từ đó, ta thấy quan điểm của người xưa là đáng quan tâm, nhưng cần nhìn nhận và đánh giá đúng với bản chất của từng bối cảnh xã hội để tránh hiểu sai và đưa ra những quyết định sai lầm.
Câu nói “Phi thương bất phú” một lần nữa khẳng định vai trò quan trọng của kinh doanh và buôn bán trong việc làm giàu. Tuy nhiên, để thành công trong kinh doanh, yếu tố công nghiệp cũng đóng một vai trò quan trọng trong cung ứng hàng hóa. Vì vậy, “Phi thương bất phú” chỉ phù hợp với việc làm giàu cá nhân hoặc tổ chức riêng biệt, còn sự phát triển thịnh vượng của một quốc gia chỉ có thể đạt được thông qua công nghiệp để đưa đất nước vươn tầm thế giới.
Nguồn: https://stamboom-boden.com
Danh mục: Là Gì
