Tố Như Là Ai – Nguyễn Du Khóc… Tố Như

“Truyện Kiều” của Nguyễn Du qua bản mới nhất do Hội Kiều học Việt Nam và NXB Trẻ phát hành. Ảnh: thethaovanhoa.vn

Nguyễn Du, có tên chữ là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên, sinh năm 1765 tại Thăng Long, cha là tể tướng Nguyễn Nghiễm, mẹ là bà Trần Thị Tần từ Bắc Ninh. Ông trải qua thời thơ ấu giàu sang và sung túc. Tuy nhiên, khi 13 tuổi, ông mất cả cha và mẹ. Kể từ đó, ông sống trong một xã hội đầy biến động của triều đại Lê – Trịnh, Tây Sơn và nhà Nguyễn. Không ai ngờ rằng từ cuộc sống thịnh vượng, ông đã trải qua những ngày thiếu thốn và khó khăn, sống nhờ vào vợ suốt hàng chục năm. Sau đó, ông và con gái được đưa trở về quê hương Nghi Xuân để sống với họ hàng. Nhờ trí tuệ và sự thông minh, ông nhận được nhiều sự ưu ái từ Vua Gia Long, được bổ nhiệm làm quan và đi làm sứ sang Trung Quốc… Tuy nhiên, ông không hứng thú với cuộc sống hoàng gia, mỗi khi lên chức một thời gian, ông lại quyết định trở về quê hương. Năm 1820, Vua Gia Long qua đời, Minh Mạng lên ngôi, ông đuối bệnh và qua đời tại Kinh thành Huế, hưởng thọ 55 tuổi.

Bạn đang xem: Tố Như Là Ai – Nguyễn Du Khóc… Tố Như

Ông để lại nhiều tác phẩm nổi tiếng viết bằng chữ Hán và chữ Nôm. Tác phẩm nổi bật viết bằng chữ Hán là “Bắc hành tạp lục” ghi lại những trải nghiệm trong thời gian ông sống và làm việc ở Trung Quốc. Về chữ Nôm, truyện Kiều là một kiệt tác thơ với tên gọi “Đoạn Trường Tân Thanh” – câu chuyện viết theo truyện “Kim Vân Kiều truyện” của tác giả Thanh Tâm Tài Nhân (Trung Quốc). Mặc dù bối cảnh của truyện là triều đại nhà Minh ở Trung Quốc, nhưng khi chuyển thể thành truyện Kiều, bối cảnh trở thành một bức tranh lớn về cuộc sống thời đại mà Nguyễn Du đang sống. Truyện Kiều kể về cuộc đời 15 năm của Kiều, một cô gái tài năng nhưng gặp biến cố, phải bán mình để chuộc cha, và phải đối mặt với những khó khăn, sự đàn áp từ thế lực phong kiến.

Xem thêm : Ricky Berwick là một nghệ sĩ giải trí truyền thông xã hội nổi tiếng từ Canada Hãy xem tiểu sử này để biết về gia đình anh ấy,

Giá trị hiện thực của tác phẩm này là phơi bày sự bất công và xấu xa của xã hội. Giá trị nhân đạo của tác phẩm là khát vọng công lý, ca ngợi vẻ đẹp con người và tự do.

Truyện Kiều đã gây xúc động trong lòng nhà thơ Tố Hữu, ông đã khóc cho ông và cả nhân vật Kiều: “Tố Như ơi lệ chảy quanh thân Kiều”. Truyện Kiều phê phán mạnh mẽ sự bất công của xã hội, được thể hiện qua việc xã hội công lý bị uốn cong do tiền bạc: “Trong tay đã có đồng tiền / Lòng đổi trắng thành đen không khó gì!”, “Việc này xin đừng trói buộc / Gần ba trăm lạng mới làm được”. Truyện cũng đề cập đến tác động tiêu cực của tiền bạc, biến con người thành một món hàng hóa. Kiều phải bán mình để chuộc cha! Như vậy, tình hình xã hội thời Nguyễn Du sống, tiền bạc có quyền lực và bất chính. Đến thời Tú Xương, sức ảnh hưởng của đồng tiền không kém cạnh so với trước đây: “Có tiền làm việc vậy đã xong / Đời trước làm quan cũng vậy mà?”. Đây là một câu hỏi đầy biểu đạt.

Việc tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Du, cũng như nhân vật Kiều, cho thấy ông là một con người đặc biệt, một sản phẩm của hoàn cảnh. Ông khóc cho Kiều, nhưng ai khóc cho ông? Ông đã tự đặt câu hỏi này: Năm 1813, khi ông đang đi sứ sang Trung Quốc (lần đầu tiên), ông ghé thăm Đền thờ Tiểu Thanh ở Hàng Châu, tỉnh Triều Giang, nơi có một người phụ nữ tài hoa nhưng lại gặp nhiều bi kịch. Nguyễn Du viết bài thơ khóc người đẹp, nhưng trong lòng ông, ông nghĩ về thân phận của mình: “Bất tri tam bách dư niên hậu / Thiên hạ thùy nhân khấp Tố Như?” (Dịch: Ngay cả ba trăm năm sau, ta cũng chẳng biết / Thiên hạ sẽ có ai khóc Tố Như?).

Xem thêm : 'Mai đẹt-ti-ni' là gì mà ai cũng muốn có?

Có nhiều nhà nghiên cứu đặt câu hỏi: Tại sao ông được khóc sau 300 năm chứ không phải sau 100 hoặc 200 năm? Liệu ông có quá bi quan về thời kỳ mà ông sống, với nhiều bất công và oan trái? Để thay đổi hiện thực xã hội, loại bỏ cái xấu và xây dựng cái mới, chắc chắn cần một thời gian dài, có lẽ hàng trăm năm như ông đã thây đoán?

Chúng ta chưa đến 250 năm kể từ khi ông ra đời, tuy nhiên người Việt Nam đã từ lâu có những tình cảm, sự thông cảm và chia sẻ với ông, nhận thức về đóng góp to lớn của ông trong xã hội và văn học. Ở Việt Nam, trong các giai đoạn lịch sử và ở nhiều địa điểm khác nhau, người ta đã có nhiều cách thể hiện sự tôn kính với ông, dù quy mô có khác nhau, nhưng chúng đều chứa đựng sự tri ân vô giá đối với ông. Sự tri ân này được thể hiện trong cuộc sống hàng ngày, trong cuộc chiến chống tham nhũng, quan liêu, cửa quyền… và trong việc khuyến khích những hành động thiện của mọi người.

Dưới đây là một ví dụ về sự tri ân, đoạn trích từ bài diễn thuyết về Truyện Kiều do cụ Phạm Quỳnh (nhà văn hóa) đọc trong lễ kỷ niệm ngày giỗ Nguyễn Du vào ngày 8 tháng 12 năm 1924, tức ngày mồng 10 tháng 8 năm Giáp Tý, do Hội Khai trí Tiến Đức của ông tổ chức. Bài diễn thuyết được đăng lại trên Tạp chí Nam Phong số 86: “Truyện Kiều còn, tiếng ta còn, tiếng ta còn, nước ta còn…”.

Nguồn: https://stamboom-boden.com
Danh mục: Là Ai